Anadolu Selçuklu Devletinin Kuruluşu

Misafir

ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ'NİN KURULUŞU

google_protectAndRun("ads_core.google_render_ad", google_handleError, google_render_ad);

Anadolu Selçuklu Devletinin Kuruluşu Suleymansah

Süleyman Şah

Hatırlayacağınız gibi, Türkmenlerin Anadolu’ya göçleri 11. yüzyılda
başlamış ve 1071’deki Malazgirt Savaşı’ndan sonra daha da artmıştı. Alp
Arslan’ın ölümünden sonra Anadolu’ya giren akıncı komutanlardan
Kutalmışoğlu Süleyman ve kardeşi Mansur, Konya’dan İznik’e kadar olan
bölgeyi ele geçirdi. 1075’te Bizans İmparatorluğu’nun önemli
kentlerinden biri olan İznik’i aldı ve kendine merkez yaptı. Bu önemli
fetihlerden sonra 1077’de Abbasi halifesinin onaylaması ile Anadolu
Selçuklu Devleti kurulmuş oldu. Süleyman Şah:

Bağımsızlığını
ilan eden ve melik ünvanını alan Süleyman Şah, Orta Anadolu’da yaptığı
fetihleri genişleterek Suriye’ye yöneldi. 1084’te Antakya’yı aldı.
Antakya’nın alınması Süleyman Şah’ın İslam dünyasındaki prestijini daha
da arttırdı. Süleyman Şah’ın Suriye’ye doğru ilerlemesi Suriye Melik’i
Tutuş’un keyfini kaçırdı (Suriye Selçuklu Meliki Tutuş, Alp Arslan’ın
Melikşah’tan sonraki ikinci oğludur). Bu iki büyük Selçuklu soylusunun
ordusu 1086’da Halep yakınlarında karşı karşıya geldi.
Kutalmışoğlu
Süleyman Şah’ın Kökeni

Kutalmışoğlu Süleyman Şah, Büyük
Selçuklu Sultanı Alp Arslan’ın uzaktan akrabasıdır. Şöyle ki, Süleyman
Şah, Selçuk Bey’in oğlu Arslan Bey’in oğlu Kutalmış’ın oğludur. Alp
Arslan ise, Selçuk Bey’in diğer oğlu olan Mikail’in oğlu Çağrı’nın
oğlu’dur. Yani hem Süleyman Şah hem de Alp Arslan Selçuk Bey’in dördüncü
kuşak torunlarıdır. Selçuklularda, ülke ve devlet tüm hanedanın ortak
malı olduğu için, Alp Arslan’ın uzaktan kuzeni olan Süleyman Şah, ülke
yönetiminde söz sahibi bir komutan olmuş ve Anadolu’nun fethinde görev
almıştır.

Süleyman Şah’ın ordusu kısa süre içinde dağıldı.
Süleyman Şah, sonuna kadar savaştı ve yenileceğini anlayınca canına
kıydı. Alp Arslan oğlu Tutuş’un Kutalmışoğlu Süleyman’ın ölüsü başında
bütün soyumuza acı çektirdik” diye ağladığı, yas ilan ettiği, Süleyman
Şah’ın ölüsünü kaldırıp namazını kaldırdığına dair rivayetler vardır.

Süleyman Şah’ın mezarı bugün Suriye’dedir. Mezarının başında bir
Türk bayrağı çekilidir ve sürekli olarak bir Türk askeri nöbet
tutmaktadır.

Süleyman Şah’ın ölümünden sonra Büyük Selçuklu
Sultanı Melikşah, Anadolu Selçuklu Devleti’ni doğrudan kendine bağladı
ve Süleyman Şah’ın oğullarını başkent Isfahan’a götürdü ve onları orada
yaşmaya mecbur etti. 1092 yılında Melikşah’ın ölümü ile Süleyman Şah’ın
büyük oğlu I. Kılıç Arslan Isfahan’dan İznik’e kaçtı ve Anadolu Selçuklu
tahtına oturdu. I. Kılıç Arslan:

I. Kılıç Arslan
Anadolu’daki egemenliğini genişletmek için mücadele etti. İzmir yöresine
egemen olan Çaka Bey’i öldürüp kızıyla evlendi ve Ege bölgesine egemen
oldu. Bizans saldırılarını önledikten sonra Orta Anadolu’ya yöneldi ve
Danişmentlilerin elindeki Malatya’yı kuşattı. Ancak, kuşatma devam
ederken Haçlı ordularının Anadolu’ya girdikleri haberini aldı. Bunun
üzerine hızla İznik’e döndü. Haçlıların 1096’da İznik’i, 1097’de
Eskişehir’i almaları üzerine iç kesimlere çekildi. Başkenti Konya’ya
taşıdı ve Haçlılara karşı çete savaşları vermeye başladı. Çete savaşları
vermesinin nedeni Haçlılara karşı koyabilecek büyüklükte ordusu
olmamasıdır. I. Kılıç Arslan vur-kaç taktiklerini başarı ile uyguladığı
bu çete savaşları ile Haçlı ordularını iyice yıprattı. Daha sonra,
Danişmenlilerle ittifak kurarak bir Haçlı ordusunu yendi. Haçlı
tehlikesi geçtikten sonra yeniden sefere çıkan I. Kılıç Arslan, doğuya
sefer çıktı. Önce Danişmentlilerden Malatya’yı aldı, sonra Suriye’ye
yöneldi ve Musul’u ele geçirdi. Bunun üzerine Büyük Selçuklu Sultanı
Mehmet Tapar, I. Kılıç Arslan’ın üzerine bir ordu gönderdi. Habur Irmağı
kıyılarında yapılan savaşı I. Kılıç Arslan kaybetti ve atı ile Habur
Irmağını geçerken sulara kapıldı ve boğuldu (1107). I. Mesud:

I. Kılıç Arslan’ın ölümü ile kısa süreli bir taht kavgası yaşandı.
1110 yılında, büyük oğlu Melikşah, 1116’da ise küçük oğlu
Danişmentlilerin yardımı ile I. Mesud Anadolu Selçuklu tahtına çıktı. I.
Mesut Bizanslılara karşı başarılı savaşlar yaptı. Anadolu’da
Danişmentlilerin üstünlüğüne son verdi. 1147’de II. Haçlı ordusunu
Ceyhan Irmağı kıyısında bozguna uğrattı. 1155 yılında başkent Konya’da
öldü. I. Mesud zamanında Anadolu’da önemli eserler yapıldı. II.
Kılıç Arslan:

I. Mesud’un ölümünden sonra oğlu II. Kılıç Arslan
tahta çıktı. II. Kılıç Arslan hükümdarlığının ilk yıllarında kardeşleri
ile taht kavgası yapmak zorunda kaldı. Onları yendi ve ülkede güvenliği
sağladı. Bizans ile anlaşarak batı sınırını güvence altına aldı. Daha
sonra doğuya yönelerek Danişmentliler beyliğini tamamen ortadan
kaldırdı. 1157 yılında Büyük Selçuklu Devleti’nin yıkılması üzerine
Büyük Sultan” ünvanını kullanmaya başladı. Bizanslılar Anadolu
Selçuklularının giderek güçlenmesi ve Türkmen akınlarının artması
üzerine anlaşmayı bozdu. Bizans İmparatoru I. Manuel Komnenos büyük bir
ordu ile Anadolu Selçuklularının üzerine yürüdü. 1176 yılında Denizli
yakınlarında yapılan Miryokefalon Savaşı’nda Bizanslılar yenildi. I.
Manuel Komnenos esir düştü. II. Kılıç Arslan, savaş tazminatı ödemek ve
Selçuklulara biraz toprak vermek koşulu ile imparatoru serbest bıraktı.
II. Kılıç Arslan

Bu yenilgi ile, Bizanslılar Türkleri
artık Anadolu’dan atamayacaklarını anladılar. II. Kılıç Arslan,
Miryokefalon zaferinden sonra Anadolu’da fetihlere devam etti. II. Kılıç
Arslan Anadolu Selçuklu Devleti’ni güçlü ve büyük bir devlet haline
getirmişti ama kendisi daha ölmeden oğulları taht kavgalarına
başladılar. Tam da o sırada III. Haçlı orduları Anadolu’ya girmişti.
Haçlılar, II. Kılıç Arslan ile anlaşma yaparak Anadolu’yu pas geçtiler.
II. Kılıç Arslan 1192’de öldü.

» ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ'NİN GELİŞMESİ
» ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ'NİN DAĞILMASI
» ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ VE BEYLİKLER DÖNEMİNDE TÜRK DENİZCİLİĞİ